The Deep State

 Wat je in de media hoort over 'the Deep State' is vaak zo absurd dat je er geen aandacht aan besteedt. Maar ik las net een goed artikel van de Huffington Post, een zeer goed geïnformeerd en progressief nieuwsorgaan waar ik al jaren veel steekhoudende inzichten in vind.

De 'deep state' state dat zijn de ambtenaren, de staatswerkers die niet elke vier jaar vervangen worden zoals politici, maar hun onheil ongehinderd coalitie na coalitie door kunnen zetten. Een gewiekste staatsleider zorgt er dan voor om zo lang mogelijk zelf herkozen te worden om tenminste de politiek zo lang mogelijk te kunnen beïnvloeden, ‘rekken en derbij blijven’. Je ziet het over de hele wereld.

Dit artikel blijkt heel wat te kunnen verklaren; zoals de schaal waarop wantoestanden steeds maar blijven bestaan, bvb de toeslagenaffaire, het voortduren van crises, bvb de communicatie bij politie, de it bij de belastingdienst, de ‘onveiligheid’ bij overheidsdiensten, enz.
Bij al die overheidsdiensten zitten personen die niet weg te branden zijn, maar hun stempel drukken op alles wat er gebeurt, soms zelfs bestuurders intimideren, maar vooral burgers.

Adviserende instellingen van de overheid kunnen zonder moeite genegeerd worden, want een advies is maar een advies, daar hoeft geen bestuurder rekening mee te houden, en als dat niet moet dan wordt er ook niets met adviezen gedaan. Het laatste algoritme van staat: als het niet moet, dan hoeft het ook niet. 
Democratie is al te vaak maar schone schijn. Elders noemt men dat democratuur. Als burger moet je je elke vier jaar weer opnieuw instellen op nieuwe politici, statenleden, raadsleden, stadsdeelcommissieleden. Je krijgt telkens te maken met andere mensen die meestal van toeten noch blazen weten. Het kost je veel tijd om die nieuwelingen allemaal telkens weer op de hoogte te stellen van al lang heersende problemen in je stadsdeel, gemeente of provincie. Maar intussen blijft de ‘diepe staat’ aan de gang met zijn ondeugdelijke werk.

Ik heb het al vaker geschreven, maar het klopt nog steeds. Het land en vooral de grote steden als Amsterdam worden bestuurd middels vrijstellingen, ontheffingen, tijdelijke omgevingsvergunningen, inbreuken op bestemmingsplannen, ondemocratische gemeenschappelijke regelingen (de recreatieschappen), gedoogbeleid, handhavingsprioriteiten, rekenmodellen, meetcorrecties, ‘discretionaire bevoegdheden’ van burgemeesters, ‘kruimelregelingen', en als dat niet lukt is binnen een paar jaar wel een wets- of regelwijziging te verzinnen om de burger buitenspel te zetten. Stel je voor dat de democratie zou losbarsten! Kan toch niet. In het lastigste geval zoals een Hoofdgroenstructuur maak je er als burgemeester een onhandelbaar verdeelplan van lijkend op een puzzel waarvan alle stukjes te allen tijde herschikt kunnen worden zodat de burger zich in een doolhof waant. Zorg voor verdeeldheid en verwarring en je zit als bestuurder jaren goed. Dan moet je jezelf wel exclusief bevoegd verklaren voor natuur en evenementen; de Provincie en het Rijk kunnen de boom in.

Ik mis Pieter Geenen, en Anton Dingeman. À propos 'discretionaire bevoegdheden', Dingeman heeft het ergens over 'discriminatoire bevoegdheden'.
Zie plaatje. Alles uitgelegd in één strip.

En wat kun je als kiezer in de zo goed als muurdichte vesting van het neoliberalisme dat dwars door zowat alle partijen heen loopt, nog bereiken? De Partij voor de Dieren staat een beetje afzijdig en heeft daarbij het voordeel om nog iets te kunnen bereiken in specifieke onderdelen van de politiek. Om deel te mogen nemen aan een coalitie moeten partijen vaak eigen standpunten loslaten en oppositiepartijen krijgen niet de kans om beleid te wijzigen. Zo kun je als burger jaren wachten, vaak tevergeefs, op een ander beleid.
Het maakt niet uit welke partij of coalitie de macht heeft, het beleid komt op hetzelfde neer. En dat is gebaseerd op de aloude credo's 'brood en spelen' en 'verdeel en heers' (van stadsdeel Zuidoost is in Amsterdam het alternatieve credo 'verdeel wat geld en heers' overgenomen).