Libellen en vlinders

  

Ruim een kwart minder libellen dan in 2008:
"Tussen 2008 en 2024 zijn libellenpopulaties in Nederland gemiddeld met 28 procent afgenomen. Niet alleen zeldzame en kwetsbare soorten nemen in aantal af, maar ook de algemene soorten, zoals het lantaarntje. Sommige warmteminnende soorten, zoals de vuurlibel, profiteren van klimaatverandering en nemen gemiddeld juist toe. Dit blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS en De Vlinderstichting."

Een paar jaar heb ik libellen geteld langs de zuidoever van de Gaasperplas. De Vuurlibel heb ik daar zelfs gefotografeerd, maar sindsdien heb ik die niet meer waargenomen. Klimaatopwarming alleen is niet voldoende om warmteminnende soorten te behouden.

Vuurlibel

Vlinderstand verder gedaald – ook afname algemene soorten:
"Tussen 1992 en 2024 zijn vlinderpopulaties gemiddeld met 56 procent afgenomen. De vlinderstand daalde voor het tiende jaar op rij, en bereikte in 2024 het laagste niveau sinds de start van de tellingen. De laatste jaren worden algemeen voorkomende soorten, zoals het icarusblauwtje en het groot koolwitje, steeds minder waargenomen. Dit blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS en De Vlinderstichting."

Dat is jammer genoeg ook waar te nemen in het Gaasperpark. En dat komt door diverse factoren, onder andere het intensief gebruik van het Gaasperpark, een NNN-gebied, als evenemententerrein.
Onze parken hebben vaak zwaar te lijden van wateroverlast en op andere momenten van overmatige droogte. Het aantal stortregens neemt toe en het water kan niet tijdig naar de ondergrond zinken. Tijdens de droogteperiodes zakt de bodem, de beplanting heeft daar sterk onder te lijden en de schakel van nat-droog beperkt de natuurlijke groei van planten en struiken, waardoor nuttige insecten het moeilijker krijgen en ook de vogelpopulaties hier nadelen van ondervinden. Met andere woorden het evenwicht in de natuur wordt verstoord.
De schadelijke soorten insecten krijgen meer ruimte en worden niet voldoende door vogels en libellen in toom gehouden.
In de winter is er geen ruimte voor de toenemende hoeveelheid neerslag en in de zomer voor de stortbuien. Deze zorgen voor grote wateroverlast. Komen daar periodes van extreme droogte bij dan daalt de bodem. Maar het kan nog erger worden.

WUR: Dreigende droogte in Nederland: grondwaterstanden kelderen door droge lente
"Na een winter die iets droger was dan normaal zet het extreem droge voorjaar het Nederlandse watersysteem onder druk. De grondwaterstanden zijn op veel plekken gezakt tot ver onder het normale niveau voor deze tijd van het jaar.
De gevolgen zijn breed voelbaar:
-Bodems drogen snel uit.
- Natuurgebieden kampen met droogtestress.
- Landbouwers moeten nu al beregenen, terwijl dit niet overal is toegestaan.
- Rivieren, sloten en vennen ontvangen minder water, wat leidt tot problemen voor flora en fauna.

 Vooral het ondiepe grondwater – de bovenste meter – is van groot belang. Dit grondwater vervult functies die niet zomaar kunnen worden overgenomen door dieper grondwater of ander water. Het voedt natuurgebieden, houdt bodems vochtig en ondersteunt gewassen. Een daling kan zorgen voor droogte in kwetsbare natuur, lagere landbouwopbrengsten en minder aanvulling van oppervlaktewater. In droge periodes komt het grootste deel van oppervlaktewater zelfs uit het grondwater. Maar als dát daalt, valt deze bron weg, met extra druk op het watersysteem als gevolg.

 Voor herstel van het grondwater is langdurige neerslag nodig, bij voorkeur in herfst en winter. Waterschappen werken aan oplossingen zoals water vasthouden in natuurgebieden, slim landgebruik en kunstmatige aanvulling van grondwater. Hoewel regen welkom is, biedt het geen garantie voor langdurige oplossingen."

Grondwaterstand in het Gaasperpark

Of het huidige kabinet in staat zal zijn om deze problemen op te lossen is zeer de vraag.
Een tijdje geleden heb ik aan een paar stadsdeelambtenaren gemeld dat op de meeste ecobosplekjes die waren aangewezen voor aanplanting beginnende op 7 april, de droogte van de bodem extreem is, zelfs met een grondwaterstand in de greppels en beekjes die ongeveer een meter onder het maaiveld ligt. Met het verzoek om daar wel rekening mee te houden. De aanleg leek daarna opgeschort te zijn, en het is mij niet bekend of de aanleg nu al begonnen is.
Wat de droogte voor gevolgen zal hebben voor de komende festivals is nog onzeker. Wel is duidelijk dat zowel stortregens als extreme droogte grote gevolgen kunnen hebben voor het Gaasperpark dat steeds verder geruïneerd wordt. En dat voor het amusement van een groep festivalbezoekers die ook elders hun gerief kunnen vinden en voor de winsten van een kleine groep festivalorganisatoren, waarvan Amsterdam Open Air, d.w.z. ID&T, als onderdeel van Superstruct Entertainement is doorverkocht aan KKR.

Providence: "KKR, a leading global investment firm, today announces the acquisition of Superstruct Entertainment, from Providence Equity Partners, a premier private equity firm specializing in growth-oriented investments in media, communications, education and technology. Financial terms of the transaction were not disclosed."
Een lokale festivalorganisator kun je Amsterdam Open Air niet meer noemen. De vraag is waar de miljoenenwinsten van AOA terechtkomen. In een 'private equity'  beleggingsmaatschappij die zogezegd 'investeert' in niet-beursgenoteerde ondernemingen met het doel om deze 'te laten groeien' en te verkopen met winst. Want daar gaat het uiteindelijk om, het maken van gigantische winsten op de verkoop van Superstruct Entertainment. Het begon als SFX Entertainment en is sindsdien al een paar keer doorverkocht. Het uitmelken van festivals in heel Europa lijkt hun core business te zijn.
Het kan toch niet de bedoeling zijn dat de gemeente Amsterdam nu meewerkt aan het opdrijven van de winsten van een multinational?

De herinrichting van het Gaasperpark zal een ramp worden voor rietvogels en libellen, want meer zwemplekken en zwemstoepen zullen de oevers als habitat voor fauna en flora sterk aantasten. Aan libellen en rietvogels denkt het college en het stadsdeelbestuur niet, wel aan barbecues en steeds meer kleine evenementen, waar geen toezicht op is.
Het stadsdeelbestuur heeft het al meerdere keren zelfs niet nodig gevonden om tijdig een omgevingsvergunning te verlenen voor sommige festivals, niet omdat het bestuur niet wil dat die door zouden gaan, maar omdat ze het niet nodig vonden om in de sinds 2015 door de Raad van State verplichte omgevingsvergunning voorschriften op te nemen ter bescherming van fauna en flora. Er was toen een verzoek tot handhaving nodig om een omgevingsvergunning met de nodige voorschriften boven tafel te krijgen.
Kennelijk acht men zichzelf boven de wet te staan.

Amsterdam Open Air vergunning aangevraagd

Een paar dagen geleden is een aanvraag voor een omgevingsvergunning bekendgemaakt voor Amsterdam Open Air.

Bekendmaking: "Aanvraag omgevingsvergunning Gaasperpark Noordoever ter hoogte van de Provincialeweg 30, de Loosdrechtdreef, Driemondweg, Loenendreef, Liendenhof en Gaasperplas 1108AB Amsterdam

Omschrijving: afwijken van de regels in het omgevingsplan t.b.v. het 2 daags festival "Amsterdam Open Air 2025" in het Gaasperpark Noordoever op 7 en 8 juni 2025

Zaaknummer: Z2025-013940DSO-nummer: 2025032801533

Dit is een kennisgeving. Indien u belanghebbende bent, kunt later in de procedure bezwaar indienen."

In een normaal functionerend stadsdeel en gemeente zouden vergunningen al aangevraagd moeten zijn in december 2024, want het kost natuurlijk tijd om alle stukken behorend bij de aanvraag te bestuderen en te beoordelen, plus de staat van het park te onderzoeken, geluidsrapporten, bodemrapport, ecorapporten op te stellen, zodat tijdig alle nodige vergunningen verleend kunnen worden, instanties hun inbreng (politie, brandweer, GHOR) kunnen leveren, en alle verplichte voorschriften opgesteld kunnen worden.

De omgevingsvergunning zal dus mogelijk weer te laat of net vóór het festival verleend worden. Dat gebeurt wel vaker in Zuidoost. De ambtenaren van Zuidoost maken er altijd veel werk van om zoveel mogelijk oude rapporten op te nemen waarvan de deugdelijkheid jaarlijks al betwijfeld werd. Mogelijk is ook dit jaar weer een verzoek tot handhaving noodzakelijk om uiteindelijk toch een omgevingsvergunning verleend te krijgen. De opbouw is dan meestal al begonnen. Zuidoost Nergens Anders.

De opbouw zal waarschijnlijk beginnen op vrijdag 30 mei. Sommige activiteiten als  het verwijderen van het parkmeubilair en boombescherming aanbrengen mogelijk eerder al.

Op donderdag 29 mei hemelvaartsdag is er een vogelexcursie in het Gaasperpark, in het kader van Vogelfestival Amsterdam. Wees er tijdig bij, want de opbouw van AOA begint de dag daarna, en ook de herrie in het park, zodat vogels vanaf dat moment door de werkzaamheden al verstoord worden bij het broeden.
Tot 29 mei mogen vogels zich nog in het Gaasperpark vertonen, daarna zijn ze zoals elk jaar weer vogelvrij. Bij de beesten af!